Jest mężczyzną, ma około 45 lat, pracuje na stałe lub dorywczo, ale jego dochody są poniżej średniej. Taki obraz statystycznego dłużnika pojawia się w badaniu przeprowadzonym przez Millward Brown SMG/KRC na zlecenie największej polskiej firmy windykacyjnej KRUK.
Wywiady przeprowadzono w drugiej połowie 2007 r. na grupie osób zadłużonych, których wierzycielem jest KRUK. Rozmowy z ankietowanymi respondentami dały odpowiedź nie tylko na pytanie kim są dłużnicy, ale także w jaki sposób popadają w zadłużenie oraz jak radzą sobie z problemami fi nansowymi.
- Jest to pierwsze w naszej firmie badanie tak specyficznej grupy - mówi Ewa Kater, analityk z Millward Brown SMG/KRC. - Wyniki badania potwierdziły przypuszczenia, iż dłużnicy nie są grupą jednorodną, można w niej wskazać segmenty różniące się postawą wobec długu, przyczyną zadłużenia i profilem psychodemograficznym - wyraźne zróżnicowanie dłużników zostało potwierdzone zarówno w badaniu jakościowym, jak i w ilościowym.
Mężczyzna „pod krechą”
Na podstawie badania można stwierdzić, że postawy wobec własnego długu i przekonania na temat konieczności jego uregulowania są spolaryzowane:
- część osób czuje się odpowiedzialna za zaciągnięte długi i chce je wyrównać, nawet jeśli nie czuje się winna powstałej sytuacji; spłatę długu rozpatruje w kategoriach moralnych: uczciwi ludzie powinni spłacać swoje zobowiązania, oddawać to, co pożyczyli,
- część osób nie chce płacić swoich zobowiązań, całą odpowiedzialność za nie przerzuca na wierzyciela, relatywizuje także znaczenie długu: twierdzi, że jest on niesprawiedliwy, przedawniony, a na dodatek relatywnie niewielki, więc ma małe znaczenie dla wierzyciela - tego typu mechanizmy służą zaprzeczaniu istotności zobowiązania i są podstawą do unikania jego spłaty.
Źródło: Millward Brown SMG/KRC na zlecenie KRUK |
Z badania wynika, że częściej zadłużają się mężczyźni (stanowią 60 proc. wśród badanych). Przeciętny wiek dłużnika to 45 lat, a najwięcej osób, które nieregularnie spłacają zobowiązania jest w grupie wiekowej 46-55 lat (30 proc. dłużników). Najczęściej są to osoby z wykształceniem zawodowym (40 proc.) i średnim (32 proc.), a tylko 8 proc. dłużników to osoby, które ukończyły studia wyższe. Jednocześnie większość zadłużonych to mieszkańcy miast: mniejszych do 100 tys. (39 proc.) i większych powyżej 100 tys. (37 proc.). Zaledwie co czwarty dłużnik mieszka na wsi. Zazwyczaj żyją w związkach (małżeństwa i konkubinaty), w wieloosobowych gospodarstwach domowych. Różni ich od statystycznej polskiej rodziny fakt, że co piąty dłużnik ma na utrzymaniu co najmniej cztery osoby.
Niskie dochody
Co ciekawe jedynie 22 proc. osób zadłużonych w ogóle nie pracuje. Pozostali utrzymują się ze stałej lub dorywczej pracy (58 proc.), rzadziej z renty bądź emerytury (19 proc.). Mimo że mają źródło utrzymania ich dochody są poniżej średnich. Aż 40 proc. dłużników deklaruje, że zarabia mniej niż 600 zł miesięcznie, jednocześnie niemal połowa utrzymuje ze ich dochody są mniejsze niż 500 zł na osobę, a co piąty zadłużony ma mniej niż 100 zł miesięcznie na członka gospodarstwa domowego. Wśród przyczyn powstania zadłużenia najczęściej wymieniana jest zła sytuacja materialna, powołuje się na to niemal połowa badanych. Co trzeci dłużnik nie spłaca zobowiązań w wyniku utraty pracy, a 14 proc. z nich na skutek nieszczęśliwego wypadku czy choroby.
Badanie się przyda
- Wiedza o dłużnikach jest niezwykle cenna z punktu widzenia firmy windykacyjnej - mówi Agnieszka Kułton, członek zarządu, dyrektor Pionu Windykacji KRUK. - Poznając osoby zmagające się z problemami finansowymi, ich sytuację materialną, sposób myślenia i działania, mamy większe szanse na znalezienie rozwiązania korzystnego i możliwego do zaakceptowania zarówno dla dłużnika, jak i wierzyciela. Wyniki badania mogą być także interesujące dla wielu instytucji fi nansowych, np. banków. Znając przyczyny zadłużania się i typologię dłużników mogą lepiej ocenić perspektywy spłaty zobowiązania.
|
Piotr Krupa, prezes zarządu KRUK
Dłużnik nie zawsze jest oszustem. Często to człowiek, któremu po prostu coś nie wyszło.
W większości przypadków dłużnikom zależy na ugodowym zamknięciu sprawy. Nie są to ludzie nieuczciwi, którzy chcieli wyłudzić pieniądze lub usługi, ale osoby, które spotkały różnego rodzaju przypadki losowe (najczęściej strata pracy, obniżenie wynagrodzenia, przejściowe kłopoty finansowe, przeliczenie się z własnymi możliwościami płatniczymi itp.) lub nieszczęścia życiowe (poważna choroba, utrata najbliższego itp.). Czasem są to zwykłe zagubienia faktur, dłuższy wyjazd za granicę lub przeprowadzka, czasem, brak wyobraźni w zaciąganiu zobowiązań, przeszacowanie swojej zdolności płatniczej itp. Generalnie największą grupę dłużników stanowią osoby, które chcą pozbyć się problemu swojego zadłużenia i porozumieć się z firmą windykacyjną, co do możliwych warunków jego spłaty, podpisują ugody, składają deklaracje spłaty. Im dłużej trwa proces windykacji, tym klarowniej wyłania się druga grupa dłużników, takich, którzy funkcjonowanie na czyjś koszt uczynili swoim sposobem na życie, a więc z premedytacją unikają spłaty tak długo jak to jest tylko możliwe, licząc na swoją jak najdłuższą bezkarność. Dopiero realne zagrożenie w postaci rozpoczętego postępowania sądowokomorniczego (oraz jego wysokich kosztów) robią na nich wrażenie. Może przemówić do nich przedsądowe wezwanie do zapłaty, sądowy nakaz zapłaty lub wizyta komornika. Idąc jeszcze dalej, w procesie windykacji na końcu spotykamy zapewne najmniejszą, ale i najgroźniejszą grupę dłużników, tych, którzy zaciągają zobowiązania ze świadomością, że nigdy go nie będą spłacać, wyłudzają pieniądze i usługi, oszukują wierzycieli - to przestępcy, których sprawy kończą się nie tylko w sądach cywilnych, ale i karnych.
|
Źródło: Gazeta Finansowa
|
Data dodania: 2008-04-10 (Ostatnia zmiana: 2008-08-28)