30,4% polskich firm w IV kwartale 2008 roku nie miało problemu ze ściąganiem należności, a u 25,5% ten problem narastał. Niestety przedsiębiorcy pesymistycznie patrzą w przyszłość - aż 43% spodziewa się, że w najbliższym kwartale problemy z wyegzekwowaniem ich należności nasilą się. Jednocześnie aż 70,6% tych przedsiębiorców, którzy już mają kłopoty z wyegzekwowaniem swoich należności przyznaje, że nieotrzymywane na czas pieniądze utrudniają ich działalność. To najważniejsze wnioski płynące z badania portfela należności polskich przedsiębiorstw - wspólnego przedsięwzięcia Krajowego Rejestru Długów (KRD) i Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce (KPF).

Kwestia terminowego regulowania zobowiązań jest szczególnie istotna w warunkach pogorszającej się koniunktury gospodarczej i coraz częstszych doniesień o ogarniającym świat kryzysie ekonomicznym.

- Dlatego zdecydowaliśmy się na rozpoczęcie cyklicznego monitoringu tego problemu, pytając przedsiębiorców zarówno o ich obecną sytuację w zakresie otrzymywania należności, jak i o przewidywany na najbliższy kwartał kierunek zmian - wyjaśnia Andrzej Roter, dyrektor generalny KPF.

- Badaniem objęto przedsiębiorców korzystających z usług Krajowego Rejestru Długów. Stanowią oni bowiem grupę szczególnie świadomą wagi problemu nieterminowego regulowania zobowiązań, a w konsekwencji - zatorów płatniczych - podkreśla Adam Łącki, prezes Zarządu KRD.

Jeszcze nie jest tak źle

- Aż 86,3% ankietowanych firm przyznaje, że ma problemy z odzyskaniem należnych pieniędzy, ale u 16,7% skala tego zjawiska malała. Jeśli dodać tych, którzy w ogóle nie mieli kłopotów z otrzymaniem zapłaty za swoje towary i usługi (13,7%), to można przyjąć, że ponad 30% polskich firm problem zatorów płatniczych nie dotyczy. Wyraźny, narastający problem z tym miało 25,5% przedsiębiorców. W przypadku 44% badanych firm sytuacja jest stabilna i problem ani się nie nasila, ani nie słabnie - mówi Adam Łącki.

Można więc przyjąć, że koniec 2008 roku nie był zły, jeśli chodzi o zatory płatnicze. Potwierdzają to także inne dane. Według Narodowego Banku Polskiego kwota niespłacanych terminowo kredytów przedsiębiorstw prywatnych zmalała z 13,6 mld zł do 12,5 mld zł. Po raz pierwszy od 5 lat zmalała też liczba zadłużonych przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Długów - w listopadzie i grudniu zniknęło z rejestru ponad 63 tys. zadłużonych firm.

- Trudno w tej chwili wyrokować, czy jest to dowód na to, że nasz obraz sytuacji gospodarczej nie jest aż tak zły, jak się słyszy, czy też że weszliśmy w pierwsze stadium kryzysu. Charakterystycznym dla tego okresu zjawiskiem jest bowiem spadek zadłużenia. Wierzyciele z obawy przed utratą pieniędzy bardziej energicznie dochodzą swoich roszczeń, a dłużnicy jeszcze płacą, bo na rynku ciągle są pieniądze - wyjaśnia Andrzej Kulik, rzecznik prasowy KRD.

Ale boimy się, że będzie gorzej

Prognozy przedsiębiorców co do kolejnego kwartału są raczej pesymistyczne. Odsetek firm, które spodziewają się nie mieć żadnych problemów z odzyskaniem należności, zmniejszył się z 13,7% do 8,6%. Jednocześnie ponad 82% firm spodziewa się, że kłopoty z otrzymywaniem na czas należnych pieniędzy będą narastać lub pozostaną na obecnym poziomie. Poprawy oczekuje zaledwie 8,9%.

Konsekwencje problemów z zaległościami płatniczymi

Spośród niemal 71% przedsiębiorców deklarujących, że mają problemy z odzyskiwaniem należności, co stanowi barierę dla prowadzonej przez nich działalności, aż 2/3 (65,9%) za najważniejszą konsekwencję tej sytuacji uznaje występowanie zatorów płatniczych. Nieterminowe regulowanie zobowiązań skutkuje z kolei pogorszeniem wizerunku firmy i gorszymi warunkami finansowymi dostaw od kontrahentów. Co drugi (50,1%) przyznaje zaś, że przeterminowane należności zmuszają go do ograniczania inwestycji. Na razie tylko 16,1% w rezultacie problemów z otrzymaniem na czas pieniędzy od klientów bądź kontrahentów zmuszonych jest redukować zatrudnienie lub wydatki na fundusz wynagrodzeń.

Badanie przeprowadzono w okresie od 19 do 27 stycznia 2009 r. na próbie 2127 firm korzystających z Krajowego Rejestru Długów.

Pełna wersja badania znajduje się   tutaj.

Źródło: Krajowy Rejestr Długów Biuro Informacji Gospodarczej S.A.